Ngamba nti tewali mutwe gwa muwandiiko oba ebigambo ebikulu ebiwebeddwa mu biragiro bino. Naye nsobola okuwandiika ekiwandiiko ku mikolo gy'okuzimba amayumba mu Luganda ng'ennyanjula y'omutwe n'ebigambo ebikulu ebiragiddwa.

1. Okuwunda n’okusiiga langi

Buli mulimu guno gwa mugaso nnyo mu kuzimba ennyumba ennungi era eyimiridde obulungi.

Lwaki kyetaagisa okukozesa abakugu mu by’okuzimba?

Okukozesa abakugu mu by’okuzimba kikulu nnyo kubanga:

1. Balina obumanyirivu obw’emyaka egingi

2. Bamanyi amateeka n’ebiragiro by’okuzimba

3. Balina ebikozesebwa eby’omulembe

4. Basobola okukola emirimu mingi mu bwangu

5. Basobola okukuwa amagezi ag’omugaso ku ngeri y’okuzimba

Abakugu bano bayamba okutuusa ennyumba yo ku mutindo omulungi era nga yimiridde obulungi.

Bintu ki ebikulu by’olina okukola ng’ozimba ennyumba?

Waliwo ebintu bingi by’olina okukola ng’ozimba ennyumba naye ebisinga obukulu mulimu:

1. Okufuna olukusa lw’okuzimba okuva mu gavumenti

2. Okutegeka ssente ezimala okuzimba yonna

3. Okugula ekyaapa ekituufu eky’ettaka

4. Okufuna abakozi abakugu era abeesigwa

5. Okugula ebikozesebwa eby’omutindo omulungi

6. Okulondoola emirimu buli kadde

Bino byonna bijja kukuyamba okufuna ennyumba ennungi era etuukiridde.

Ngeri ki ez’enjawulo ez’okuzimba amayumba eziriwo?

Waliwo engeri nnyingi ez’okuzimba amayumba naye ezisinga okukozesebwa mulimu:

1. Okuzimba n’amatoffaali ag’ettaka

2. Okuzimba n’amatoffaali ag’omukka

3. Okuzimba n’ebibajje

4. Okuzimba n’ebyuma

5. Okuzimba n’ebipande ebikalu

Buli ngeri eno erina ebirungi n’ebibi byayo. Kyetaagisa okulowooza ku mbeera y’obudde, ssente z’olina, n’embeera y’ettaka lyo ng’olonda engeri y’okuzimba.

Bintu ki ebikulu by’olina okukola ng’omalirizza okuzimba?

Ng’omalirizza okuzimba ennyumba yo, waliwo ebintu ebikulu by’olina okukola:

1. Okufuna ebbaluwa y’olukusa lw’okubeera mu nnyumba

2. Okukebera ennyumba okusobola okulaba ebikyamu byonna

3. Okutereeza ebikyamu byonna ebizuuliddwa

4. Okufuna insurance y’ennyumba

5. Okutegeka entegeka y’okulabirira ennyumba

Bino bijja kukuyamba okukuuma ennyumba yo nga nnungi era nga yimiridde obulungi okumala emyaka mingi.

Ssente mmeka ezeetaagisa okuzimba ennyumba?

Ssente ezeetaagisa okuzimba ennyumba zisobola okukyuka okusinziira ku bintu bingi ng’obunene bw’ennyumba, ekika ky’ebikozesebwa, n’ekifo ennyumba w’ezimbibwa. Naye wammanga waliwo okulambulula okutono okw’ebisale ebitera okubaawo:

---

Omulimu	Ebikozesebwa	Ssente ezikkirizibwa
Okusima n’okuzimba omusingi	Sseminti, musenyu, amatoffaali	5,000,000 - 10,000,000 UGX
Okuzimba ebisenge	Amatoffaali, sseminti, musenyu	15,000,000 - 25,000,000 UGX
Okussaawo kasolya	Ebipande, embaabo, misumari	10,000,000 - 20,000,000 UGX
Okussaamu amadiirisa n’enzigi	Ebibajje oba ebyuma	5,000,000 - 10,000,000 UGX
Okussaamu amasannyalaze n’amazzi	Waya, bbipu, ebikozesebwa ebirala	3,000,000 - 7,000,000 UGX
Okuwunda n’okusiiga langi	Sseminti, langi	2,000,000 - 5,000,000 UGX

---

Ebisale, emiwendo, oba okuteebereza kw’ensimbi ebiweereddwa mu kiwandiiko kino bisinziira ku kumanya okusinga okuba okw’ekiseera kino naye biyinza okukyuka mu biseera eby’omu maaso. Kirungi okunoonyereza ku bwo ng’tonnatandika kusalawo ku by’ensimbi.

Mu bufunze, okuzimba ennyumba mulimu ogwetaaga okuteekateeka obulungi, okumanya, n’obuvunaanyizibwa. Ng’okozesezza abakugu abakugu era ng’ogoberera ebiragiro ebituufu, osoobola okufuna ennyumba ennungi era eyimiridde obulungi gy’oyinza okubeera mu ddembe n’ab’eŋŋanda zo okumala emyaka mingi.